Discours sur le Maen Log 2021

Soyez tous les bienvenus sur le lieu de la Gorsedd aujourd’hui à Mur-Guerlédan. Nous célébrons notre centième cérémonie de la Gorsedd Digor ici à Mur, dans l’un des plus vieux cercles de pierres de Bretagne, élevé en ce lieu par Roh Vur, Ernest le Barzic en 1958. Nous plaçons cette centième Gorsedd Digor sous son patronage, un homme de bien que notre ami Thierry Châtel a évoqué hier dans ses conférences. Bienvenue et merci à sa famille d’être là avec nous.   Nous remercions chaleureusement la municipalité et Monsieur Hervé Le Lu, le maire, pour l’aide importante apportée à notre Gorsedd. Merci pour la subvention d’organisation, l’accueil et les événements organisés autour de la Gorsedd Digor depuis jeudi soir. Merci à nos amis et membres de la Gorsedd, Manue et Herve pour leur travail efficace sur le terrain de l’organisation et merci à chacun d’entre nous !   Venons-en tout de suite au mauvais coup porté aux cultures locales de la part du Conseil Constitutionnel en censurant deux articles de la loi votée par une large majorité de parlementaires pour défendre les langues régionales !   Depuis soixante ans, la méthode immersive est utilisée pour l’apprentissage du basque ou du breton. Cette méthode est également utilisée pour le français en Louisiane. Subitement la voilà qui serait devenue contraire à la Constitution ! Voilà donc menacées les écoles Diwan, les iskatolas et autres en Corse ou en Alsace !   On espère qu’il sera trouvé une solution à la suite de la mission confiée par le Premier Ministre à deux députés. Mais il n’y a rien de moins sûr jusqu’à présent !   L’article deux de la Constitution avait été voté pour combattre l’invasion de l’anglais mais c’est toujours contre les langues régionales qu’il a servi jusqu’ici. Car l’anglais va entrer maintenant sur les cartes nationales d’identité des citoyens français ! Et pourtant les citoyens ne peuvent user d’une autre langue que le français « dans leurs relations avec les administrations et les services publics » comme vient de le déclarer le Conseil Constitutionnel. On ne peut en effet selon le Conseil reconnaître « aux particuliers un droit à l’usage d’une langue autre que le français ». Le petit Fañch avec son tilde sera-t-il donc expulsé de la communauté nationale ?   Analyser la situation comme le fait le Conseil Constitutionnel est très révélateur : cela confirme l’existence d’un suprémacisme linguistique français d’État qui prétend imposer sa loi à l’Univers. Cette situation fait qu’une simple circulaire administrative sur l’orthographe du français prévaut sur les textes de loi nationaux ou internationaux votés par des représentants du peuple. Mais qui entoure les Conseillers, oriente et rédige les avis du Conseil Constitutionnel sinon les hauts fonctionnaires qui y sont affectés ? Qui gouverne vraiment en France ?   Dans d’autres pays, par exemple en Écosse, patrie originelle de l’universalisme philosophique, l’administration s’adapte et met des interprètes à la disposition des citoyens ou réfugiés politiques pour leur permettre de faire valoir leurs droits. Alors, la France est-elle toujours une terre d’asile ?   La Gorsedd de Bretagne demande, avec l’ensemble des forces démocratiques, le vote d’une modification de la Constitution par les parlementaires pour que les langues régionales puissent prendre part à la vie sociale et démocratique de la République.

Prezegenn war ar Maen Log 2021

Ra vioc’h holl deuet mat war dachenn ar C’hoursez hiziv e Mur-Gwerledan. Ar c’hantved Goursez Digor a lidomp er bloaz mañ, amañ e Mur, e barzh unan eus ar c’helc’hioù-maen koshañ e Breizh, savet amañ a drugarez da Ernest ar Barzhig, Roh Vur e 1958. Lakaet eo ganeomp ar c’hantved Goursez Digor-mañ dindan e baeroniezh, hini un den a vad a zo bet kaoz eus outañ dec’h da noz gant hor c’henvreur Thierry Châtel. Ra vo deuet mat e familh ha trugarez dezhi da vezañ amañ ganeomp.

Trugarez a lavaromp d’an ti-ker ha da Herve Al Lu, an aotrou maer, evit ar skoazell splann roet d’hor Goursez. Trugarez evit ar skodenn arc’hant, an degemer hag an darvoudoù aozet en dro d’ar C’hoursez-Digor abaoe ar yaou da noz. Trugarez d’hor mignoned hag izili eus ar C’hoursez, Manue hag Herve Saguet evit bezañ labouret gant efedusted war an dachenn ha da gement hini eus hon izili.

Deomp diouzhtu d’an taol fall a zo bet graet d’ar sevenadurioù-lec’h a berzh Kuzul-Bonreizh ar Republik en ur zinac’hañ daou vellad eus al lezenn votet gant muiañniver ar barlamantourien evit difenn ar yezhoù-rannvro !

Abaoe tri ugent vloaz e vez graet gant an hentenn dre soubidigezh en deskadurezh en euskareg pe e brezhoneg. An hentenn-se a vez graet ganti ivez e Louisiana evit kelenn ar galleg. A daol trumm e vefe deuet kement-se da vezañ kontrol d’ar Vonreizh ? Setu lakaet en arvar ar skolioù Diwan, an iskatolas ha reoù all e Korsika pe en Elzas !

Emichañs e vo kavet un diskoulm d’ar gudenn warlerc’h kefridi an daou gannad anvet dre intrudu ar C’hentañ Ministr. Met n’eus netra diasuroc’h bete vremañ !

Mellad daou ar Vonreizh a oa bet votet evit stourm a enep lanv ar saozneg met betek henn eo a enep d’ar yezhoù rannvro ez eus bet graet impli eus outañ bewech. Rak e saozneg an hini vo skrivet bremañ war kartennoù sitoyaned Bro C’hall ! Ha koulskoude ne c’hell ket ar sitoyaned implijout ur yezh all nemet ar galleg « en darempredoù gant ar melestradurioù hag ar servijoù publik » evel m’en deus embannet nevezig’zo ar C’huzul-Bonreizh.

Ne c’heller ket eta hervezh ar C’huzul-Bonreizh anzav « d’an dud prevez ur gwir d’ober gant ur yezh all estreget ar galleg ». Fañchig, paotrig e dildenn, daoust hag eñ e vo taolet ermaez eus ar gumuniezh vroadel ?

Dielfennañ an traou evel ma ra ar C’huzul-Bonreizh a zo arouezius-tre : diskouezh a ra kement-se ez eus un dreistelezhouriezh yezhel a berzh Stad o klask lakaat he lezenn da ren war an Hollved. Kement-se a zo kaoz ma vez trec’h ul lizher-kelc’h plaen eus ar melestradur war al lezennoù broadel hag etrevroadel votet gant dileuridi ar bobl. Piv’vad a zo endro d’ar guzulierien, piv a bouez war alioù ar C’huzul-Bonreizh hag a skriv anezho, ma n’eo ket an uhel-velestrerien anvet eno ? Piv a ren, evit gwir, e Bro-C’hall ?

E broioù’zo, e Bro-Skos da skouer, Mammvro orin an Hollvedelezh prederouriezhel, e c’hell ar melestradur en em ober ouzh ezhommoù an dud hag e vez pourvezet jubennourien d’ar sitoyaned a ziavaez-bro pe d’ar repuidi bolitikel evit ma c’hellfent lakaat o gwirioù da dalvezout. Daoust hag eñ eo c’hoazh Bro-C’hall ur vro o reiñ bod d’an estranjourien ? Goulenn a ra Goursez Breizh asamblez gant an nerzhioù demokratel e vefe votet ur c’hemm er Vonreizh gant ar barlamantourien evit ma c’hellfe ar yezhoù-rannvro kemer perzh e buhez sokial ha demokratel ar Republik.